Ascoltando tanta musica si finisce sempre per fare degli errori, a volte irrilevanti, tante altre poco ragionati. Trasportato dunque dalla disattenzione e grossolanità di massa, sono arrivato a pensare non solo che i Sigur Ròs appartenessero alla cosiddetta corrente Post-Rock, ma persino che oramai fossero divenuti un gruppo al pari degli altri. Devo credere che la folgorazione mi abbia colpito guardando "Heima".
Parte prima: dove si narra la mia vicenda con i Sigur Ròs, i loro lavori e tutto quanto, fino a ieri sera.
I Sigur Ròs mi sono piaciuti quasi subito, anche se l'impatto iniziale è sempre un po' straniante. Di sicuro la cosa più difficile da digerire sono i testi rigorosamente in islandese, che mi hanno reso un po' difficile anche l'approccio con il meraviglioso Ágætis Byrjun (nonostante sia, come dice il titolo tradotto, un buon inizio). In seguito tutto è proceduto senza ostacoli preoccupanti, finché il famoso disco senza titolo "( )" mi ha cambiato la vita. Nel senso che da lì la musica ha cambiato faccia per davvero, che ogni cosa aveva inizio e fine nei primi e ultimi istanti di questo capolavoro. La mia maniera di vedere la vita ha assunto la forma di una parentesi: nel mezzo, ho capito che non avrei potuto scorgere nulla, anche se ci fosse stato. Perciò ho pensato di lavorarne i contorni, e di essere felice semplicemente per quello che era e per quello che io potevo fare. Ed è stato quasi sempre così. Per il resto, "Von" non mi ha entusiasmato, poco di più "Takk.." (certamente incompleto) e pochissimo il recente "Með Suð í Eyrum Við Spilum Endalaust", del quale mai riuscirò a pronunciare il nome, che giammai mi servirà (visto che lo chiamerò "quel disco là", con un po' di disprezzo).
Per il resto, ciò che mi ha reso felice è stato l'intermezzo di "Hvarf/Heim", la cui seconda parte mi ha riservato un live acustico di emozione pura, una summa della poetica dei Sigur Ròs, da lasciare senza fiato. Ora vivo felice coi miei dischi del gruppo, sapendo che la loro essenza più pura e inimitabile si è consumata fra il 1999 e il 2002, un triennio che li ha consegnati alla storia.
Parte seconda: dove si narra l'avvento di "Heima".
La mia curiosità per questo docu-film è cresciuta nel tempo, finché proprio ieri mi sono deciso, e con ansia ho atteso che facesse sera per chiudermi in camera e dedicarmi soltanto ad esso. Sono partito senza alcuna informazione, lanciandomi nel bel mezzo di questa esperienza illuminante.
"Heima" significa "a casa", e infatti i nostri beniamini li troviamo proprio a casa loro. In Islanda, per un'intera ora e quaranta minuti. Attraverso immagini nitidissime, i Sigur Ròs ci raccontano il loro tour gratuito del 2006 in territorio islandese. Tornati dal successo dei concerti in giro per il mondo, i nostri fanno un regalo solo ai loro conterranei, offrendogli concerti intimi, scarni e decisamente più sinceri di quelli sul palco. Un momento dedicato solo a loro, nel nulla che delinea l'Islanda. Episodi fuori dal mondo "civile", come la loro musica.
Le riprese sono incentrate, molto più che sulla band al lavoro, sulla gente che li ascolta: donne, uomini, bambini (tanti), anziani. Sono tutti invitati a prendersi questo momento di liberazione, e di orgoglio per il gruppo figlio della loro meravigliosa terra. Le inquadrature degli esterni, leggermente mosse dal vento, sono di per sé commoventi. Lì sanno davvero cos'è la pace, la quiete. Lì sanno cosa significa vivere.
Ogni istante di questo film è dedicato dai Sigur Ròs alla loro amata patria. La musica, se non fosse per la nostra opinione, non sarebbe altro che una colonna sonora come altre. Siamo noi a non poterne fare a meno, perché abbiamo riconosciuto in essa una musica estemporanea, fine a sé stessa, che non ha uguali in nessun luogo di questo mondo.
Non ci resta perciò che iniziare questo viaggio a mente vuota, lasciandoci cullare dai brani (volutamente) più delicati e toccanti del gruppo, quelli che più li hanno caratterizzati come una realtà fondamentale dei giorni nostri. La voce di Birgisson diventa narratrice dei luoghi che i nostri occhi possono ammirare, allibiti. Panorami che lasciano spazi infiniti davanti a loro, edifici abbandonati per sempre, immense pianure solcate dal gelo nordico. Gli elementi che mi hanno fatto capire che una musica come quella dei Sigur Ròs poteva nascere solamente qui, lontano da tutto e tutti.
Parte terza: dove si giunge alle conclusioni - forse un po' affrettate - di questo viaggio indimenticabile.
I Sigur Ròs hanno compiuto la magia oltre la magia: i loro brani, dietro una tacita biografia visiva, raggiungono il sublime, facendoci dimenticare per un paio d'ore scarse tutti i prismi psichedelici, i Re Cremisi urlanti e le terre grigio-rosate. I Sigur Ròs non suonano Post-Rock, suonano come suonano i Sigur Ròs, cioè come non suona nessun altro.
Partendo da Glòsòli, passando per Olsen Olsen, Vaka, Staràlfur e chiudendo sulla allucinante Popplagið, le mie pupille si dilatano riempiendosi di piacere. Vado a letto rinfrancato, accompagnato dalle ultime strazianti note dei titoli di coda (Untitled #3), consapevole che le immagini di poco prima mi hanno reso meno solo. Finalmente mi sento anch'io a casa.
Staràlfur (estratto da Heima, imperdibile)
Elenco tracce testi e video
05 Glósóli (09:15)
Nú vaknar þú
Allt virðist vera breytt
Eg gægist út
En er svo ekki neitt
Ur-skóna finn svo
A náttfötum hún
I draumi fann svo
Eg hékk á koðnun?
Með sólinni er hún
Og er hún, inni hér
En hvar ert þú....
Legg upp í göngu
Og tölti götuna
Sé ekk(ert) út
Og nota stjörnurnar
Sit(ur) endalaust hún
Og klifrar svo út.
Glósóli-leg hún
Komdu út
Mig vaknar draum-haf
Mitt hjartað, slá
Ufið hár.
Sturlun við fjar-óð
Sem skyldu-skrá.
Og hér ert þú...
Fannst mér.....
Og hér ert þú
Glósóli.....
Og hér ert þú
Glósóli.....
Og hér ert þú
Glósóli.....
Og hér ert þú
09 Starálfur (05:39)
blá nótt yfir himininn
blá nótt yfir mér
horf-inn út um gluggann
minn með hendur
faldar undir kinn
hugsum daginn minn
í dag og í gær
blá náttfötin klæða mig í
beint upp í rúm
breiði mjúku sængina
loka augunum
ég fel hausinn minn undir sæng
starir á mig lítill álfur
hleypur að mér en hreyfist ekki
úr stað – sjálfur
starálfur
opna augun
stírurnar úr
teygi mig og tel (hvort ég sé ekki)
kominn aftur og alltalltílæ
samt vantar eitthvað
eins og alla vegginna
15 Hoppípolla (00:00)
Brosandi
Hendumst í hringi
Höldumst í hendur
Allur heimurinn óskýr
Nema þú stendur
Rennblautur
Allur rennvotur
Engin gúmmístígvél
Hlaupandi inn í okkur
Vill springa út úr skel
Vindurinn
Og útilykt af hárinu þínu
Eg lamdi eins fast og ég get
Með nefinu mínu
Hoppípolla
I engum stígvélum
Allur rennvotur (rennblautur)
I engum stígvélum
Og ég fæ blóðnasir
En ég stend alltaf upp
(Hopelandic)
Og ég fæ blóðnasir
Og ég stend alltaf upp
(Hopelandic)
20 Starálfur (00:00)
blá nótt yfir himininn
blá nótt yfir mér
horf-inn út um gluggann
minn með hendur
faldar undir kinn
hugsum daginn minn
í dag og í gær
blá náttfötin klæða mig í
beint upp í rúm
breiði mjúku sængina
loka augunum
ég fel hausinn minn undir sæng
starir á mig lítill álfur
hleypur að mér en hreyfist ekki
úr stað – sjálfur
starálfur
opna augun
stírurnar úr
teygi mig og tel (hvort ég sé ekki)
kominn aftur og alltalltílæ
samt vantar eitthvað
eins og alla vegginna
21 Ágætis Byrjun (00:00)
Bjartar vonir rætast
Er við göngum bæinn
Brosum og hlæjum glaðir
Vinátta og þreyta mætast
Höldum upp á daginn
Og fógnum tveggja ára bið
Fjarlægur draumur fæðist
Borðum og drekkum saddir
Og borgum fyrir okkur
Með því sem við eigum í dag
Setjumst niður spenntir
Hlustum á sjálfa okkur slá
Í takt við tónlistina
Það virðist engin hlusta
þetta er allt öðruvísi
Við lifðum í öðrum heimi
Þar sem við vorum aldrei ósýnileg
Nokkrum dögum síðar
Við tölum saman á ný
En hljóðið var ekki gott
Við vorum sammála um það
Sammála um flesta hluti
Við munum gera betur næst
Þetta er ágætis byrjun
24 Glósóli (00:00)
Nú vaknar þú
Allt virðist vera breytt
Eg gægist út
En er svo ekki neitt
Ur-skóna finn svo
A náttfötum hún
I draumi fann svo
Eg hékk á koðnun?
Með sólinni er hún
Og er hún, inni hér
En hvar ert þú....
Legg upp í göngu
Og tölti götuna
Sé ekk(ert) út
Og nota stjörnurnar
Sit(ur) endalaust hún
Og klifrar svo út.
Glósóli-leg hún
Komdu út
Mig vaknar draum-haf
Mitt hjartað, slá
Ufið hár.
Sturlun við fjar-óð
Sem skyldu-skrá.
Og hér ert þú...
Fannst mér.....
Og hér ert þú
Glósóli.....
Og hér ert þú
Glósóli.....
Og hér ert þú
Glósóli.....
Og hér ert þú
26 Heysátan (00:00)
Heysátan
Höfðum þau hallí ró
En ég sló
Eg sló tún
Eg hef slegið fjandans nóg
En ég sló
Heysátan
Þá fer að fjúka út
Ut í mó.. (ég dró)
Heyvagn á massey ferguson
Því hann gaf undan
Og mér fótur rann... Andskotann
Eg varð undan
Og nú hvíli hér
Með beyglað der
Og sáttur halla nú höfði hér
27 Ágætis Byrjun (06:55)
Bjartar vonir rætast
Er við göngum bæinn
Brosum og hlæjum glaðir
Vinátta og þreyta mætast
Höldum upp á daginn
Og fógnum tveggja ára bið
Fjarlægur draumur fæðist
Borðum og drekkum saddir
Og borgum fyrir okkur
Með því sem við eigum í dag
Setjumst niður spenntir
Hlustum á sjálfa okkur slá
Í takt við tónlistina
Það virðist engin hlusta
þetta er allt öðruvísi
Við lifðum í öðrum heimi
Þar sem við vorum aldrei ósýnileg
Nokkrum dögum síðar
Við tölum saman á ný
En hljóðið var ekki gott
Við vorum sammála um það
Sammála um flesta hluti
Við munum gera betur næst
Þetta er ágætis byrjun
38 Heysátan (05:05)
Heysátan
Höfðum þau hallí ró
En ég sló
Eg sló tún
Eg hef slegið fjandans nóg
En ég sló
Heysátan
Þá fer að fjúka út
Ut í mó.. (ég dró)
Heyvagn á massey ferguson
Því hann gaf undan
Og mér fótur rann... Andskotann
Eg varð undan
Og nú hvíli hér
Með beyglað der
Og sáttur halla nú höfði hér
Carico i commenti... con calma
Altre recensioni
Di giampaz
I Sigur Rós sorprendono e rapiscono anche con le immagini.
Addirittura commovente l’esibizione di 'Von' nella sua versione acustica a Gamla Borg.
