01-Kenya 02-Turchia 03-Giappone 04-Cuba 05-USA 06-Argentina 07-Nigeria 08-Portogallo 09-Irlanda 10-Russia 11-Bhutan 12-Australia 13-India
No, non sto parlando di padiglioni dell'Expo ma di un curioso e interessante progetto di una band olandese con un nome che, nella nostra lingua, suona piuttosto bislacco: i BLØF. Un classico quartetto voce-chitarra-basso-batteria, con il cantante che si occupa anche delle tastiere, attivi da metà anni ’90, ben affermati in patria, sonorità pop rock melodiche. La proposta in sé non sarebbe particolarmente nelle mie corde e non rientra negli ambiti in cui sono più ferrato, ma quest’album del 2006, il più particolare ma anche il più grande successo della loro carriera, fa storia a sé. Con alti e bassi, belle intenzioni ed esiti non sempre entusiasmanti, “Umoja” è un’indubbia dimostrazione di creatività e carattere, e un valido spunto di approfondimento.
A quanto pare nella musica dei BLØF c’è sempre stata una componente “internazionale”, e con questo album hanno deciso di sfruttare appieno questa loro prerogativa, imbastendo una sorta di giro del mondo in tredici canzoni. Il giro del mondo questi fortunelli l’hanno fatto sul serio, i tre anni precedenti all’uscita di questo album li hanno impiegati viaggiando per tutti i cinque continenti e scrivendo canzoni con la collaborazione di artisti locali, per poi assemblare il tutto. Nessuna torre di Babele comunque, “Umoja” è un disco pop rock molto radiofonico con ritmi generalmente abbastanza tranquilli, di qualità generalmente buona e con picchi ottimi, “accompagnato” di volta in volta da vari “contorni” etnici; la lingua principale è ovviamente l’olandese che, mi tocca dirlo, tra tutte quelle che ho avuto modo di ascoltare è di gran lunga la meno musicale, piena di aspirate e suoni duri.
Talento e gusto melodico non mancano di certo a questi quattro olandesi, e il cantante Paskal Jakobsen può vantare un bel timbro, piacevolmente baritonale, caldo ed espressivo; queste buone qualità vengono espresse al massimo in “Wennen Aan September”, l’episodio americano, in collaborazione con i Counting Crows: ballatona di gran classe, intensa e teatrale al punto giusto, con un chorus perfetto. Una grande canzone, del tipo che riesce a trasmettere sensazioni positive e galvanizzanti partendo da una base malinconica, e che ribadisce un altro tratto caratterizzante di “Umoja”, ovvero che il meglio sta senza dubbio nei “lenti”, tra cui spiccano anche la cubana “Hemingway”, con le sue sonorità latine e acustiche dal fascino classico e senza tempo, la portoghese “Herinnering Aan Later”, fado crepuscolare in cui domina la voce suadente dell’ospite Cristina Branco e proprio in conclusione l’indiana “Eèn En Allen” , scandita dall’inconfondibile ritmo vellutato e sensuale delle tablas, con flauti e sitar a tessere una trama liquida e rilassante, un bel colpo di coda che, più di ogni altro episodio, si avvicina ad un’accezione classica di world music.
I due episodi “africani” aggiungono invece un po’ di vivacità, “Binnenstebuiten” (Kenya), lo fa proponendo ariose sonorità elettroniche accompagnate da cori e percussioni Masai; ne esce fuori un midtempo molto gradevole e accattivante, di ottimo impatto e spirito corale, mentre “Laag Bij De Grond” (Nigeria) punta su un energico funk rock con basso e sex a dominare la scena. Due aspetti iconici della musica del Continente Nero abilmente rappresentati e rielaborati, ma direi che le note positive si esauriscono qui: non che siano poche, metà dell’album è di ottimo livello, poi ci sono anche altre due pregevoli ballads, “Geen Tango” (Argentina) e “Aanzoerk Zonder Ringen” (Giappone), che però rendono l’insieme un po’ troppo zuccheroso, ma altri episodi danno veramente un’idea di cornice senza quadro. Uillean Pipes, Didgeridoos, inserti sinfonici e cori di monaci bhutanesi in canzoni povere di idee e di slancio non fanno la differenza, anzi, accentuano ulteriormente i limiti del contesto estraneo in cui sono inseriti; Irlanda, Australia, Russia e Bhutan rappresentano quindi il lato debole dell’album, in cui inserirei anche la turca “Mens”.
In quest’ultimo caso però non saprei quanto possa essere attendibile, “Mens” è l’episodio più tirato dell’album, un anthem arena-rock che mi suona forzoso e pompato, ma il genere è palesemente estraneo ai miei ascolti abituali e magari chi ne è più avvezzo la vedrà diversamente, e comunque non fosse stato per questa canzone non avrei mai scoperto quest’album. “Mens” è impreziosita dalla partecipazione del polistrumentista Omar Faruk Tekbilek, conosciuto grazie ai VAS; un ascolto che lascia una traccia per arrivare a un altro, da cui potrebbero partire altre tracce ancora; bello, vero? Pensare che la maggior parte della musica che conosco l’ho scoperta proprio così. Chiusa parentesi, direi che “Umoja” è senza dubbio un buon disco, da qualche parte tra le tre e le quattro stelle; ma si dai, arrotondiamo per eccesso, direi che se lo sono meritato.
Elenco tracce e testi
01 Binnenstebuiten (Yele) (06:03)
Draag me op aan de geesten
Van vroeger van nu en van later
Ze zijn er altijd geweest
Ze zijn er altijd geweest
Draag me op aan het land
Draag me op het water
Zonder moeder, zonder vader
Het is er altijd geweest
Verander me, beweeg me
Neem me hoofd in handen
Breng het binnenste buiten en het buitenste binnen
En aat het drogen in de wind
Yele! Yele! Yele! Yele!
Nipeleke kwenye roho
wa sasa wa kale na milele
Ze zijn er altijd geweest
Ze zijn er altijd geweest
Nipeleke kwenye arthi
Nipeleke kwenye maji
Bila mama, bila baba
Siwame kuwa wapo
Verander me, beweeg me
Neem me hoofd in handen
Breng het binnenste buiten en het buitenste binnen
En laat het drogen in de wind
Yele! Yele! Yele! Yele!
Nipeleke kwenye arthi
Nipeleke kwenye maji
Bila mama, bila baba
Siwame kuwa wapo
Nipeleke kwenye roho
wa sasa wa kale na milele
Verander me, beweeg me
Neem me hoofd in handen
Breng het binnenste buiten en het buitenste binnen
En laat het drogen in de wind
Verander me, beweeg me
Neem me hoofd in handen
Breng het binnenste buiten en het buitenste binnen
En laat het drogen in de wind
Yele! Yele! Yele! Yele!
02 Mens (03:56)
Er is echt niets dat niet gebeuren kan vandaag
Deuren zwaaien open
Ramen klappen dicht
En hele werelden vergaan
Omdat ze daar om vroegen
Zonder het te weten
En altijd weer de vraag
Of het ooit terecht is
Dat het een gevecht is
Om gewoon ergens te zijn
Om te wonen en te leven
En al was het ook maar even
Echt een mens te kunnen zijn
En dan los te komen van je plaats en tijd
Er is echt niets dat niet gebeuren kan vandaag
Steden overstromen
Gebouwen storten in
Blauwe luchten drijven af
In donkerbruine ogen
Zonder goede reden
En altijd weer de vraag
Of het ooit terecht is
Dat het een gevecht is
Om gewoon ergens te zijn
Om te wonen en te leven
En al was het ook maar even
Echt een mens te kunnen zijn
En dan los te komen van je plaats en tijd...
Of het ooit terecht is
Dat het een gevecht is
Om gewoon ergens te zijn
Om te wonen en te leven
En al was het ook maar even
Echt een mens te kunnen zijn
En dan los te komen van je plaats en tijd
03 Aanzoek zonder ringen (04:43)
Het ging anders dan we dachten
Wie verwacht er ook dat alles blijft, zoals het is
Maar nooit hetzelfde aanvoelt het is een kwestie van het zonlicht
En een kwestie van gewicht van de dingen die we doen
En ook de dingen die we zien
In alle landen waar we wonen
En de dochters en de zonen elke ochtend naast de weg
Ik wacht hier op jou
Ook als je naast me ligt je gezicht opnieuw het mooiste blijkt te zijn
Dit is een aanzoek zonder ringen
En ik vraag niet om je hand maar om je vingers die me wijzen op mezelf
Het ging sneller dan we dachten
Wie verwacht er ook dat alles ooit zo groot kan zijn
Dat het hoger gaat dan bergen en harder dan orkanen
Dat de oceaan ondiep lijkt bij het gat dat er in kan slaan
Ik wacht hier op jou
Ook als je naast me ligt je gezicht opnieuw het mooiste blijkt te zijn
Dit is een aanzoek zonder ringen
En ik vraag niet om je hand maar om je vingers die me wijzen op mezelf
(Instrumentaal gedeelte)
We verwachten niets maar toch
Wist je waar het uit zou komen
Dat je niets voor lief kan nemen
Dat het vreemder is dan dromen
Ook al gaat het zo vanzelf
Ik wacht hier op jou
Ook als je naast me ligt je gezicht opnieuw het mooiste blijkt te zijn
Dit is een aanzoek zonder ringen
En ik vraag niet om je hand maar om je vingers die me wijzen op mezelf
Ik wacht hier op jou
Ik wacht hier op jou
Dit is een aanzoek zonder ringen
En ik vraag niet om je hand maar om je vingers
Dit is een aanzoek zonder ringen
Dit is een aanzoek zonder ringen
Hé yeah!
Dit is een aanzoek zonder ringen
04 Hemingway (03:41)
Onder de zon en een hemelsblauwe hemel
Wachten straten op bewoners
Of voorbijgangers van ver
Ik spits mijn oren en probeer iets te doorgronden
Waarvan ik het bestaan vermoed
Maar niets echt zeker weet
Hoor je de stad?
Mijn hemelse verslaving
Voel je de adem?
Tussen de schemer en de avond
Verdwaal ik elke keer
En de stem van de zee
Neemt me mee naar huis
Ik ben geen Hemingway
Debajo de ls luna y un chielo estrellado
Mujeres esperan sus hombres
O las gentes que pasan
Tomandome mi mojito, imaginando
De-donde vengo despues del viaje
Y que abrazo mi amada
Pruebas el mar?
Mi corazón escondido
Scientes el aire
Entre la madrugada y el sol
Siempre me pierdo
Y el sonido del mar
Me devuelve a casa
No soy Hemingway
En de stem van de zee
Neemt me mee naar huis
Ik ben geen Hemingway
09 Vreemde wegen (04:16)
als ik rond zou zwerven
over mistige velden
in een te dunne jas
zou je me vinden?
zou je me dan vinden?
en als ik kwijt zou raken
in razend snelle dagen
met een jagende pas
zou je me vinden?
zou je me ooit vinden?
vreemde wegen
brachten me tot hier
en straks nog verder en verder en verder van huis
maar het antwoord is ja
jij zou me vinden
als ik je zou roepen
in verwarrende tijden
bij een snijdende wind
zou je me vinden?
zou je me dan vinden?
en als ik weg zou kruipen
om er niet te hoeven zijn
als een dier of als een kind
zou je me vinden?
zou je me ooit vinden?
vreemde wegen
brachten me tot hier
en straks nog verder en verder en verder van huis
maar het antwoord is ja
jij zou me vinden
vreemde wegen
brachten me tot hier
en straks nog verder en verder en verder van huis
maar het antwoord is ja
vreemde wegen
brachten me tot hier
en straks nog verder en verder en verder van huis
maar het antwoord is ja
vreemde wegen
brachten me tot hier
en straks nog verder en verder en verder van huis
maar jij zou me vinden
11 Een manier om thuis te komen (05:11)
Ik bouwde bruggen van steen
Maar zonder water
Ik reisde overal heen
Veel verder dan ik kon
Totdat ik opnieuw begon
En mijn bergen overwon
Niet moedig en niet bang
Zag ik hoe je bij me kwam
En de grond kust zacht je voeten
Ze is met je, elke stap
En elke dag zal ze vertrouwd zijn
Ze zal je dragen
Want de grond kust zacht je voeten
Ze is hier en in je dromen
Is ze als je wilt altijd
Een manier om thuis te komen
Je hoeft de diepte niet in
Om de wereld te begrijpen
Maar klim zo hoog als je kan
En overzie het dan, er valt zoveel te kijken
Ik zal je geven wat ik kan
Wees maar moedig, wees maar bang
En als de deur achter je dichtvalt
Dan voel ik je mond nog op mijn wang
En de grond kust zacht je voeten
Ze is met je, elke stap
En elke dag zal ze vertrouwd zijn
Ze zal je dragen,
Want de grond kust zacht je voeten
Ze is hier en in je dromen
Is ze als je wilt altijd
Een manier om thuis te komen
Carico i commenti... con calma
